Mehmed Mazlum Çelik’in "Varlık Sancısı Çeken İki Karakter: Gassal'ın Baki'si ve Kiarostami'nin Bedii'si" başlıklı makalesi, TRT’nin Tabii platformunda yayınlanan Gassal dizisi ile İranlı yönetmen Abbas Kiarostami’nin ünlü eseri "Kirazın Tadı" arasındaki benzerlikleri ve farklılıkları derinlemesine analiz ediyor. Çelik, yazısında hem dizinin güçlü yanlarını hem de eleştiriyi hak eden yönlerini detaylı şekilde ele aldı.

"ÖLÜNCE BENİ KİM YIKAYACAK?" SORUSU

Çelik, yazısında Gassal dizisinin vurucu sloganı olan "Ölünce Beni Kim Yıkayacak?" ifadesinin dikkatleri üzerine çekmeyi başardığını vurguladı. Ancak, diziyi henüz izlemeyenlerin hukukunu çiğnememek adına sahne ve diyaloglara doğrudan atıf yapmadan, Kiarostami’nin "Kirazın Tadı" ile benzer yönlerine işaret etti.

BAKİ VE BEDİİ KARŞILAŞTIRMASI

Çelik, Kiarostami’nin "Kirazın Tadı" eserindeki Bedii karakterinin yaşadığı varlık sancısının İran’ın sosyal yapısındaki sıkışmışlıkla birleşerek beyaz perdeye eşsiz bir başyapıt sunduğunu belirtti. "Bedii ölmek ister ama cesedine kıyamaz; bu yüzden cesedini sessizce gömecek bir yabancı arar." ifadeleriyle karakterin bunalımlarını özetledi.

Gassal dizisindeki Baki karakterinin de benzer bir varoluş sancısı yaşadığını belirten Çelik, şu sözlerle karakteri analiz etti: "Baki, hayatta iken dirileri anlamakta zorlanırken, ölülerle kurduğu ünsiyet daha güçlüdür. Ancak ölümle ilk kez karşı karşıya geldiğinde bedenini kimin yıkayacağı sorusu onu büyük bir iç çatışmaya sürükler."

OYUNCULUK VE YÖNETMENLİK KARŞILAŞTIRMASI

Çelik, Kiarostami’nin Bedii karakterine hayat veren Hümayun Erşadi’nin herhangi bir oyunculuk deneyimi olmamasına rağmen başarılı bir performans sergilediğini ifade etti. Öte yandan, Gassal dizisindeki Baki karakterine hayat veren Ahmet Kural’ın üstün oyunculuğunun senaryodaki kusurları kapattığını belirtti ve şu yorumu yaptı: "Ahmet Kural’ın oyunculuğu zaman zaman Kiarostami’nin Bedii ile yarattığı o eşsiz şölene götürüyor."

TOPLUMSAL ÇÖZÜMLEMELERİN İHMALİ

Çelik, Kiarostami’nin Bedii karakteri aracılığıyla İran toplumundaki sosyal sınıfları analiz ettiğini ve karakterin Kürt asker, Farisi işçi ve Afgan Molla gibi figürlerle karşılaşmalarını derinlikli bir şekilde işlediğini belirtti. "Kürt, gelenekleri nedeniyle Bedii’yi reddederken, Farisi işçi sistemden korktuğu için teklifi kabul etmez. Afgan Molla ise sadece yasaklardan bahseder."

Gassal dizisinin ise bu tür toplumsal çözümlemeler yerine gereksiz romantizm detaylarına yer verdiğini ifade eden Çelik, "Baki üzerinden muazzam bir Türkiye sosyolojisi yapma imkânı, senarist tarafından çöpe atılıyor." ifadeleriyle eleştirisini dile getirdi.

YENİ SEZON İÇİN ELEŞTİRİLER

Dizinin yeni sezonunda daha çok aile özlemi gibi konuların işleneceğini öngören Çelik, "Her şeyi Baki’nin gözünden görmemize izin verilse ve onun gözüyle Türkiye sosyolojisi yapılsa ne iyi olurdu." diyerek yapım ekibine güçlü bir çağrıda bulundu.